فاطمه شعبانی : سالیان سال است که شیعه با برگزاری مجالس عزاداری نگذاشته است واقعه کربلا فراموش شود. مادران بچه در بغل به مجالس روضه می‌روند و شیر آمیخته به مهر حسینی را به فرزندانشان می‌دهند و اینطوری مهراهل بیت (ع) را در دل فرزندان می‌کارند.متاسفانه در سالهای اخیر شاهد بعضی بدعتها دراین مجالس هستیم، هرچندمجلس عزاداری امام حسین(ع) به خودی خود آسیب ندارد و اگر آسیبی هست از مجریان مجلس است چه بانی مجلس چه مداح. درآستانه فررسیدن ماه محرم آسیبهای مداحی را با حاج« غلامرضا سازگار»،رئیس خانه مداحان کشور بررسی کرده ایم.

آسیبهای مداحی چیست و ازکجا می‌آید؟ گویا در چند سال اخیر آسیب های مداحی زیاد شده است، آیا برکار مداحان نظارتی نمی‌شود ؟

آسیب مداحی از 3 کانال است: بی سوادی، بی تقوایی و بی استادی؛ اگر ما بتوانیم این 3 کانال را ببندیم هیچ آسیبی به مداحی وارد نمی‌شود. اول: بیسوادی؛مداح وقتی سواد داشته باشد و مقتل خوانده باشد دچار اشتباه نمی‌شود؛ دوم: بی تقوایی؛ اگر تقوا داشته باشد کاری را خلاف رضای خدا انجام نمی‌دهد و سوم: بی استادی؛ مداحی که استاد ندارد واستاد ندیده است و همین باعث می‌شود که گاهی کج برود. اما اینکه سوال کردید که برکار مداحان نظارت نمی شود چرا ما کار نظارتی داریم اما کار اجرایی و قوه قهریه نداریم. اگر مداحی خطا کند ما- به عنوان جامعه مداحان- فقط نصیحت می‌کنیم اما اگر کسی از مداحی شکایت خصوصی داشته باشد که احیانا روضه غلط خوانده است این دادگاه ویژه روحانیت است که به این موضوع رسیدگی می‌کند.

اینطور به نظر می‌رسد که برخلاف قدیم ما شعرهای قوی و محکم کم داریم و بعضی مداحان ازشعرهایی چون: من سگ زینبم.... که در شان مجلس امام حسین(ع) نیست استفاده می‌کنند ومتاسفانه کسانی این شعرها را می‌خوانند که مجالسشان هم خیلی شلوغ است؛ اگر مداحی از شعر مناسب استفاده نکند شما قوانین سلبی دارید؟

اتفاقا هم شاعر خوب داریم، هم شعر خوب گفته می‌شود و اغلب مداح ها هم شعرهای قوی و خوب می‌خوانند اما بعضی از مداحان‌که سبک کارشان جوان پسند است گاهی مواقع اراجیف می‌خوانند که خودمان هم غصه می‌خوریم. من متاسفم یک عده هرچی بخواهند روی منبر می‌گویند اما کسی نیست که جلوی کارشان را بگیرد هرچند این عده، عده قلیلی هستند.

علاوه برشعر، مرثیه هم وضعیت جالبی ندارد؛ذکر واقعه ای که اصل ندارد و جعل است درحالیکه هدف از مرثیه و روضه اشک گرفتن نیست مشکل از کجاست ؟

مداح خوب روضه خوب می‌خواند، روضه صحیحی که اشک هم می‌گیرد، ما اینقدر روضه های صحیح داریم که وقتی خوانده می‌شود اشک مردم ناخودآگاه سرازیر می‌شود اما بعضی مداح ها چون مقتل و تاریخ نمی‌خوانند وفقط چیزهایی که از گوشه و کنار شنیده را می‌گویند و غلط هم می‌گویند. یک روحانی برای اینکه بالای منبر برود باید درس بخواند و امتحان بدهد اما مداح به صرف اینکه صدایش خوب است میکروفن به دست می‌گیرد و تنها مجوزش این است که صدایش خوب است- البته باز هم می‌گویم این تعداد خیلی انگشت شمار است- ما مداحان خوبی چون آقای «سماواتی» و «میثم مطیعی» داریم که هم شعر خوب می‌خوانند هم باسواد و با تقوا هستند. اما آفت یکی اش هم زیاد است و یک مداح بی‌سواد یک دانه اش هم زیاد است!! خودم جایی سخنرانی داشتم و به این قضیه اشاره کردم که مداحی روضه می خواند که امام حسین(ع) در گودال قتلگاه روی زمین زانو زده بود و خاک به صورتش می مالید که من مادر ندارم!!! این چه روضه ای است که می‌خوانی امام حسین درگودال می‌گفت الهی رضم به رضاءک این زمین تا آسمان فرق است. متاسفانه گاهی کسانی که در شان این جایگاه نیستند وعلم ندارند وارد این عرصه شده ‌اند. روضه دروغ مداحی را دچار آفت می کند. توصیه ای که به خودم و مداحان می کنم این است که خودمان را خرج امام حسین کنیم نه امام حسین را خرج خودمان.

فرق مداحان جدید و قدیم در چیست؟ مداحان قدیمی سوزی در صدایشان بود که با اولین جمله مخاطب را به کربلا می‌برد.

فرق مداحان قدیم و جدید در عوض شدن سبکها است. ما گرفتار ماهواره وآن ورآبی ها شده ایم زمانی خواننده ها از مداح ها تقلید می‌کردند الان مداح ها از خواننده ها. و دیگر اینکه مداح باید تقوا داشته باشد تا صدایش سوز داشته باشد، البته تقوا مخصوص مداح نیست اما مداح باید بیشتر داشته باشد چون سروکارش با اهل بیت است.

بعضی از مداحان، مجلس عزاداری امام حسین(ع) را با سیاست آمیخته می کنند؛به نظر شما آسیبی بر مجلس روضه خوانی وارد نمی کند؟

من با آمیختن مجلس روضه با سیاست مخالف نیستم؛ سیاست یعنی دعا به مقام معظم رهبری و انقلاب و تقویت انقلاب امابا جناح بندی و باند بازی مخالفم. اینکه ایجاد دودستگی و عده ای از مردم را حذف کنیم مخالفم. متاسفانه ما قوه قهریه و جبریه نداریم که جلویشان را بگیریم، ما فقط با نصیحت حرف می زنیم.

دیده می‌شود که گاهی مداح برای مجلسش نرخ تعیین می‌کند این چقدر جنبه قانونی دارد؟ گاهی تصویر چک دریافتی فلان مداح در فضای مجازی پخش می شودکه رقم های بالایی است، اصلا شما با پول گرفتن مداحان موافقید یا مخالف؟

مداح نرخ ندارد اما هر مداحی یک ارزش دارد مثلا حاج منصور یک ارزش دارد و یک مداح یک ارزش دیگر. اینکه به مداحان پول می‌دهند به خودی خود ایرادی ندارد چون او هم زندگی اش از این راه می گذراند اما قصد مداح نباید پول باشد هرچی دادند به عنوان تبرک ببوسد و در جیب بگذارد نه اینکه حق اجرت بگیرد. مداح کارش مطالعه و مقتل خوانی است بایدبه مطالعه برسد و همه وقایع کربلا در سینه اش باشد. کار مداح این است که کار مداحی انجام بدهد. ما در جامعه مداحان کلاس آموزشی داریم هفته 2 دفعه مداحی آموزش می دهیم. اعتبار مداح به مطالعه است نه به مجوز مداحی اش. مداحی مطالعه می‌خواهد مداح بی‌مطالعه مقام اهل بیت را می‌کشد. مداحان با سواد زیاد هستند و 90 درصد اهل مطالعه هستند و ممکن است 5 درصد بی سواد باشند که همین 5 درصد هم زیاد است.

و سوال پایانی در مورد  خانم جلسه ای ها نظرتان چیست؟ آیا این درست است که برخی می گویند  اینها خرافات و چیزهای عجیب و غریب را رواج می دهند چون حجله و گلریزان حضرت قاسم؟

خانم جلسه ای های بی سواد بله واقعا آسیب مداحی هستند اما خانم جلسه ای باسواد اینطور نیست؛ ما خانم جلسه ای مجتهد داریم که کارش را به خوبی انجام می‌دهد. اما درمقابل خانم جلسه ای های بی‌سواد قوه قهریه نداریم. چون مداح تحت اختیار هیچ کس نیست.